Bezpieczeństwo w miejscu pracy to priorytet dla każdego pracodawcy. Zdrowie i dobre samopoczucie pracowników mają ogromne znaczenie dla efektywnego funkcjonowania firmy. W roku 2023 wprowadzono nowe przepisy, które pozwalają pracodawcom przeprowadzać samodzielne kontrole trzeźwości pracowników. Kiedy pracodawca będzie mógł sięgnąć po alkomat? Czy pracownik może odmówić badania alkomatem? Co grozi osobom, które pojawią się w pracy pod wpływem alkoholu? I kto może badać alkomatem? Odpowiadamy.
Nowe przepisy od 21 lutego 2023 roku
Rok 2023 przyniósł nowe przepisy dotyczące badań alkomatem w miejscu pracy. Ustawa wprowadza regulacje dotyczące możliwości przeprowadzenia takiego badania, odpowiada na pytanie, czy badanie alkomatem w pracy jest legalne oraz określa zasady, których pracodawcy muszą przestrzegać. Nowe przepisy stanowią ważny krok w kierunku zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników.
Tak więc, czy można badać alkomatem w pracy? Zgodnie z nowymi przepisami pracodawca może zbadać alkomatem pracownika, pod warunkiem istnienia uzasadnionego podejrzenia, że znajduje się on pod wpływem alkoholu. Oznacza to, że pracodawca nie może przeprowadzać rutynowych badań trzeźwości bez konkretnych podstaw podejrzeń. Konieczne jest obiektywne uzasadnienie, na przykład nietypowe zachowanie pracownika (zataczanie się), wypadek przy pracy czy naruszenie wewnętrznych regulacji dotyczących spożywania alkoholu w miejscu pracy. Regulacje te dotyczą wszystkich pracowników, niezależnie od rodzaju zatrudnienia. Nie ma także znaczenia czy jest to praca stacjonarna, zdalna czy hybrydowa.
Zasady przeprowadzania badania alkomatem
Znamy już odpowiedź na pytanie, czy badanie alkomatem w pracy jest legalne. Jednak mimo tego, że pracodawca ma prawo sprawdzić trzeźwość pracownika, to musi także przestrzegać pewnych zasad. Pracownik musi zostać poinformowany o celu i procedurze badania oraz o ewentualnych konsekwencjach, które mogą wyniknąć z odmowy poddania się badaniu. Ważne jest, aby pracownik miał świadomość, że celem takiego badania jest zapewnienie bezpiecznego środowiska pracy i ochrona zarówno jego, jak i innych osób. Dodatkowo kontrola może być przeprowadzona wyłącznie przy użyciu odpowiedniego, właściwie skalibrowanego urządzenia. Konieczne jest posiadanie dokumentu, który potwierdza, że sprzęt jest sprawny. Badanie nie może także naruszać godności oraz dóbr osobistych pracownika.
Czy można odmówić badania alkomatem w pracy?
Znamy już odpowiedź na pytanie, czy można badać alkomatem w pracy. A czy pracownik może odmówić badania alkomatem? W świetle przepisów z 2023 roku pracownik nie może już odmówić badania. Pracodawca może przeprowadzić badanie na obecność alkoholu lub innych, podobnie działających środków.
Jeżeli alkomat wykaże, że osoba badana ma od 0.1 mg do 0.25 mg alkoholu, to pracodawca nie może dopuścić takiej osoby do pracy. Prócz tego pracownika mogą czekać sankcje karne określone w regulaminie, np. kara porządkowa. Stawienie się w pracy pod wpływem alkoholu może być także podstawą do zwolnienia dyscyplinarnego. W przypadku wykrycia obecności alkoholu w organizmie pracodawca musi sporządzić protokół badania. Powinny być w nim zawarte takie informacje jak: dane osobowe pracownika, data i godzina wykonania badanie, wynik pomiaru oraz okoliczności przeprowadzenia kontroli. Zgodnie z przepisami firmy mogą przechowywać takie raporty przez rok.
Jeśli podczas badania alkomat wykaże stężenie niższe niż 0.2 promila, wówczas uznaje się, że badanie nie wykazało obecności alkoholu.
Kto może badać alkomatem?
Kolejną ważną kwestią, którą warto poruszyć, jest odpowiedź na pytanie, kto może badać alkomatem. Jeszcze w 2019 roku badanie trzeźwości pracownika mogła wykonać jedynie policja. Po nowelizacji przepisów w 2023 roku badanie to może przeprowadzić również pracodawca, o ile zostało to uwzględnione w wewnątrzzakładowych przepisach. Jeśli w danej firmie nie zostały wdrożone zasady przeprowadzania kontroli trzeźwości, a pracodawca podejrzewa, iż pracownik jest pod wpływem alkoholu, wówczas kontrolę przeprowadza policja.
Kontrola trzeźwości przeprowadzona przez policję
Policja może przeprowadzić kontrolę trzeźwości na żądanie pracodawcy lub pracownika. Badanie przeprowadza się alkomatem, jednak jest także możliwość skierowania pracownika na badanie krwi. Badanie krwi wykonuje się w sytuacjach, gdy:
- nie ma możliwości przeprowadzenia badania alkomatem,
- pracownik nie chce poddać się badaniu,
- stan pracownika nie pozwala na wykonanie pomiaru,
- uzyskany wynik przekracza zakres pomiarowy urządzenia,
- pracownik zażąda wykonania badania krwi.
Podsumowując: znamy już odpowiedzi na najważniejsze pytania, takie jak czy można przeprowadzić badanie trzeźwości, kto może badać alkomatem i czy można odmówić badania alkomatem w pracy. Nowe przepisy z 2023 roku jasno określają zarówno prawa, jak i obowiązki pracodawcy oraz pracowników w tym zakresie, oraz z pewnością wpływają na znaczną poprawę bezpieczeństwa pracy. Warto pamiętać, że to właśnie pracodawca odpowiada za swoich pracowników oraz inne osoby przebywające na terenie zakładu pracy.
